Aalisakkat qaleruallillu pisarineqartut

Kalaallit Nunaata imartaani aalisarneq pillugu paasissutissat pingaarnermik aalisariutit allattuiffiinit pisuupput. 1996 tikillugu avataasiorlutik aalisartut kisimik allattuinissamik pisussaaffeqarput, ukiulli qulit ingerlaneranni allattuinissamut pisussaaffik annertusinikuulluni. Tamanna 1996-mi sinerissap qanittuani raajarniartunut eqqunneqarpoq. 2002-mi tamanna sinerissap qanittuani saattuarniartunut eqqunneqarpoq. 2006-mi ukiakkut aalisariutit tamarmik 9,4 meterimik anginerusut allattuisussaatitaalerput. Nunat allamiut aalisariutaat qangali allattuisussaatitaapput. Angallatit mikinerusut, soorlu umiatsiaaqqat tunisisarfinni paasissutissiisussaatitaapput, paasissutissallu taakku atorneqartarput.

 

Titartagaq . Kalaallit nunallu allamiut Kalaallit Nunaata eqqaani aalisarnerisa allanngoriartornerat

Malugiuk: Kisitsisit 2010-mi 2011-milu kisitsisaagallarput.

Nassuiaat: 1) Kalaallit imartaminni pisaat, taamatullu nunat assigiinngitsut akorninni imartani, Islandimi, Savalimmiuni, Flemish Cap-mi, Norgemi Ruslandimilu.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik

 

Kalaallit Nunaata eqqaani nunat allamiut aalisarnerat annertuvoq. Ammassanniarneq amerlassutsimigut nunat allamiut aalisarnerpaaffigisimavaat. Ammassanniarnerli allanngorartorujussuuvoq, takuuk titartagaq 1. Ammassaat Atlantikup avannaata kangiani angalaartarnerat, Kalaallit Nunaata imartaanit anisarlutillu uteqqittarnerannik pissuteqarpoq.

 

Titartagaq 2. Kalaallit aalisakkanik aalajangersimasunik aalisarnerisa allanngoriartornera

Malugiuk: Kisitsisit 2010-mi 2011-milu kisitsisaagallartut nalunaarsugaapput.
Nassuiaat: 1) Kalaalit imartaminni pisaat, taamatullu Flemish Cap-mi, Norgemi Ruslandimilu.
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik

 

Raajat kalaallit aalisarneranni pingaarnersaapput. 1970-ikkut aallartinneranni kalaallit raajarniarnerat taamaapajaaginnarsimavoq ukiumoortumik 8.000-10.000 tonsit pisarineqartarlutik. 1975-mi avataasiorlutik aalisartut aallartipput, tamatumalu kingorna raajat pisarineqartartut amerliartuaalerlutik. Ukiuni qulikkaani kingullerni 100.000 – 140.000 tonsit akornanni ukiumut pisarineqartarsimapput.

 

1950-ikkunni 1960-ikkunnilu Kalaallit Nunaanni saarulliit pisarineqartartut tamarmiusut ukiumut 300.000 aamma 400.000 tonsit akornanniipput. 1970-ikkut aallartinneranni aalisapiluttoqarneratigut silallu nillertinneratigut saarulliit ikileriapiloorput. Tamatuma kingorna aalisarneq pisaqarfiuvallaarsimanngilaq, 1980-ikkut naalerneranni piffissaq sivikitsoq eqqaassanngikkaanni. Ukiuni kingullerni saarulliit amerlanerulernerat malittaralugu pisarineqartartut annikikkaluamik amerlisimapput. 2007-mi 17.000 tonsit pisarineqarsimapput 2008-mi 24.918 tonsiusimallutik tamatuma kingorna saarulliit pisarineqarsimasut ikilisimapput, 2009-mi 12.676 tonsiusimagamik 2010-milu 11.687 tonsiusimallutik (pisat tamaasa katillugit Norgep avannaani pisarineqarsimasut ilanngunnagit), takuuk titartagaq 2.

 

Kalaallit Nunaata imartaanit saarulliit tammakarnerisa kingorna 1990-ikkut aallartinneranni qaleralik iluanaarniutigalugu pingaarnertut aalisarneqalerpoq. Ukiuni kingullerni sineriammi qanittumi qaleralinniarneq aallaakkaasimavoq pisarsimavoq tassa 20.000 tonsit missaat aalisarneqartarsimagamik. Kitaani Tunumilu avataasiorlutik aalisartut aalaakkaasumik 25.000 tonsit missaannik pisaqartarsimapput

 

1995-mi sinerissap qanittuani Qeqertarsuup Tunuani Sisimiullu eqqaani saattuarniarneq aallartippoq. Tamatuma kingorna kujataani Nunap Isuanit avannamut Upernavik tikillugu saattuarniartoqalerpoq. 1999-mi avataasiorlutik saattuarniartut aallartipput Sisimiut avataani aammalu Nuup Paamiullu eqqaanni. Saattussanik aalisarneq 2001-mi pisaqarfiunerpaavoq, taamani 14.247 tonsit pisarineqarmata. Tamatuma kingorna pisarineqartartut appariartulerput, 2010-imilu 3.165 tonsit kisimik pisarineqarlutik. Appariarujussuarnerannut peqqutaavoq aalisapilunneq pissutigalugu saattussat ikileriarujussuarmata.

 

Titartaq 3. Kalaallit Nunaata imaq oqartussaaffia pillugu immap assinga killeqarfiit erseqqissarneqanngitsut

 

 

Titartagaq 4. 2011-mi Kalaallit aalisakkanik pingaarnerutitanik pisat NAFO-p ICES-lu ilaaneersunut agguarlugit.

Malugiuk: Kisitsisaagallartutut nalunaagaapput.

Najoqqutaq: Kalaallit Nunaanni Aalisarnermut Nakkutilliisoqarfik aamma Naatsorsueqqissaartarfik

 

Soorlu titartakkami 4-mi takuneqarsinnaasoq kalaallit aalisarnerat amerlanertigut Kitaani pisarpoq, NAFO 1A-F, takuuk titartakkami 4. NAFO 3L aamma 3M tassaapput Newfoundlandip avataani Flemish Cap-imi nunat tamalaat imartaat.